نیاز به شناخت: ساختار عاملی و تفاوت های جنسیتی در دانش آموزان

مقیاس نیاز به شناخت ابزاری برای سنجش تمایل افراد به درگیرشدن در فعالیت ­های فکری پیچیده است و دارای دو فرم کوتاه و بلند می­باشد. فرم کوتاه این مقیاس با 18 گویه در مطالعات مختلف در سطح جهان مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی ساختار عاملی مقیاس فارسی نیاز به شناخت (فرم کوتاه)، و بررسی تفاوت ­های جنسیتی در جمعیت دانش ­آموزان ایرانی انجام شد. شرکت­ کنندگان شامل 662 دختر و 708 پسر مشغول به تحصیل در پایه سوم دبیرستان­ های دولتی شهر تهران بودند که با روش نمونه ­گیری خوشه ­ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی از طریق روش مؤلفه­ های اصلی با چرخش واریماکس وجود دو عامل را نشان داد. بر اساس مطالعات قبلی و همچنین نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای ساختار عاملی این ابزار سه مدل تک عاملی، دو عاملی و تک عاملی با خطاهای همبسته پیشنهاد شد. تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل 54/8 بین سه مدل رقیب پیشنهاد شده، ساختار تک عاملی مقیاس را تأیید کرد. همچنین نتایج نشان داد بین نیاز به شناخت دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنادار وجود دارد، به طوری که میانگین نیاز به شناخت دختران بیش از پسران است.